Wanneer de stroom uitvalt – of wanneer je bewuster en eenvoudiger wilt leven – lijkt kleding wassen ineens een hele uitdaging. Geen machine, geen droger… alleen jij, een emmer en een stapel was die aandacht vraagt. Gelukkig is wassen zonder stroom verrassend eenvoudig.
Kleding wassen zonder stroom: zo doe je dat eenvoudig en praktisch
Het kost wat meer tijd, maar je krijgt er rust, zelfredzaamheid én minder slijtage van je kleding voor terug.
Waarom zou je leren wassen zonder elektriciteit?
- Je kunt altijd schone kleding hebben, ook bij een langdurige stroomstoring.
- Je bespaart water én energie.
- Je wordt handiger en zelfstandiger.
- Je gaat bewuster om met kleding: minder vaak wassen = minder slijtage.
En ja, het is minder snel en makkelijk dan een wasmachine en droger. Maar daar staat tegenover dat je tijd, geld en energie bespaart. Ook slijt je kleding minder snel en ruikt ze vaak frisser door buiten te drogen.
Wat heb je nodig?
Je kunt het zo simpel houden als je wilt.
Basis
- 1–2 emmers (10–20 liter) óf een grote teil en een emmer
- Warm water (koud water kan ook, en is milieubewuster)
- Waszeep (geraspte Marseillezeep, natuurlijke zeep of kleine hoeveelheid vloeibare wasmiddel)
- Wasknijpers + waslijn, droogrek of droogmolen
- Handdoeken voor uitwringen
Optioneel
- Gootsteenontstopper (handmatige was-‘pomp’)
- Wasbord (waskrib)
OTRS Opvouwbare Wasteil – Groen/Grijs (16 L)
Deze opvouwbare afwasteil van OTRS is ideaal voor camping, reizen of thuisgebruik. Met een stevige PP-bodem, TPR-opvouwbaar gedeelte en handvat biedt hij 16 liter inhoud en is eenvoudig schoon te maken. Compact op te bergen en licht van gewicht (770 g), praktisch en veelzijdig.
De hulpmiddelen uitgelegd
Wat is een gootsteenontstopper?
Een gootsteenontstopper (plunger) gebruik je normaal gesproken – zoals de naam al zegt – om de gootsteen te ontstoppen. Dat is de welbekende rode zuignap met de houten steel. Maar nu gebruiken we hem als handmatige agitator: door op en neer te pompen beweeg je water door de kleding. Dat maakt vuil los, vergelijkbaar met hoe een wasmachine dat doet. Er bestaan speciale was-plungers, maar een nieuwe (!) gootsteenontstopper werkt prima
Wat is een wasbord / waskrib?
Een wasbord is een plank met ribbels. Je zet de plank schuin in een teil of bak en wrijft de natte kleding er tegenaan. Het werkt vooral goed voor vieze plekken zoals oksels, boorden of knieën.
Stap-voor-stap: zo was je zonder stroom
1. Sorteren
Lichte en donkere was apart. En: niet alles hoeft in de was. Handdoeken kunnen makkelijk 2–3 keer gebruikt worden, zeker in noodsituaties. Truien kunnen vaak nog wel langer wachten, vooral als je er een T-shirt onder draagt.
2. Voorweken
Vul een emmer of teil met warm water en een beetje zeep. Koud of lauw water kan ook, zeker in noodsituaties. Laat de kleding 30–60 minuten weken. Dit maakt al veel vuil los en bespaart je schrobwerk.
3. Wassen
Nu gaan we de kleding wassen. Hieronder worden 3 verschillende methoden beschreven
4. Spoelen
Na het wassen met zeep moet de kleding worden gespoeld. Knijp zoveel mogelijk water met zeep uit de gewassen kleding en spoel ze met schoon, koud water.
5. Uitwringen
Het overtollige water moet uit de kleding worden gewrongen, zodat het sneller kan drogen en het niet te zwaar is aan de waslijn. Dit kun je op verschillende manieren doen. Verderop in het artikel leggen we uit hoe je dat kunt doen.
6. Drogen
De uitgewrongen kleding laat je vervolgens enkele uren drogen. Er zijn verschillende manieren waarop je gewassen kleding kunt drogen, ook hierover later meer.
3 methoden om met de hand te wassen
Methode 1: Emmer + gootsteenontstopper (zeer effectief en goedkoop)
Wat heb je nodig?
- 1 emmer voor het wassen
- 1 emmer voor het spoelen
- Gootsteenontstopper
- Optioneel: deksel met een gat
Hoe maak je het systeem?
- Neem een gewone emmer met deksel.
- Boor in het midden van de deksel een gat waar de steel van de gootsteenontstopper doorheen past. Dit voorkomt spetteren en maakt het pompen makkelijker.
Hoe gebruik je het?
- Doe warm water + beetje zeep in de wasemmer.
- Voeg kleding toe (niet te veel tegelijk).
- De gootsteenontstopper door het gat steken.
- Doe de deksel met gootsteenontstopper op de emmer.
- 10–20 keer stevig op en neer pompen. De zuignap van de gootsteenontstopper moet steeds nét boven het water komen (zuigkracht).
- 5 minuten laten staan.
- Nog 1–2 rondes pompen.
- Kleding eruit halen, uitknijpen en naar de spoelemmer brengen.
Dit werkt verrassend goed en kost minder kracht dan een wasbord.
Methode 2: Waskrib / wasbord
Wat heb je nodig?
- Grote teil
- Waskrib
Hoe werkt het?
- Zet het wasbord schuin in een grote teil.
- Doe water en zeep in de teil.
- Pak één kledingstuk tegelijk.
- Wrijf het natte stofgedeelte op en neer over het wasbord. Niet te hard: katoen kan dat goed hebben, maar fijne stoffen niet.
- Spoelen in een schone teil.
Het werkt goed voor kleine hoeveelheden was en hardnekkige vlekken.
Methode 3: Minimalistisch met de hand
Dit kun je doen in:
- Een emmer
- Een bad
- Een wasbak
- Een grote teil
Hoe werkt het?
- Duw de kleding door het water.
- Wrijf stukken stof tegen elkaar.
- Masseer vuile plekken met je vingers.
Deze methode is prima voor ondergoed, sokken, T-shirts en babykleding.
TDR Opvouwbaar Waterdicht Bad – 21L – Grijs
Dit compacte en opvouwbare bad van TDR is ideaal voor voetenbaden, kleding wassen of andere huishoudelijke taken. Gemaakt van waterdicht PEVA-plastic en voorzien van een handig handvat, biedt het 21 liter inhoud en is lichtgewicht (0,22 kg), makkelijk mee te nemen en op te bergen. Praktisch voor thuis en onderweg.
Spoelen
Spoelen is belangrijk om zeepresten te verwijderen. Zo doe je dat:
- Emmer vullen met schoon water.
- Kleding erin, even kneden.
- Uithalen en uitknijpen.
- Bij dikke stoffen: twee keer spoelen.
Optioneel: scheut azijn toevoegen voor zachtere, frissere kleding.
Spoelen: hoe vaak water verversen?
- Licht vervuild wasje: 1x
- Dikke kleding / veel schuim: 2x
- Bij zichtbaar sop: opnieuw verversen.
Uitwringen: drie manieren
1. Handmatig wringen
Handmatig wringen doe je zo:
- Pak het kledingstuk aan beide uiteinden vast.
- Draai beide uiteinden in tegengestelde richting zodat het kledingstuk als een soort “touw” in elkaar draait.
- Niet te strak bij kwetsbare stoffen.
- Wol nooit wringen, dat vervilt.
Wat is vervilten?
Wol heeft kleine haartjes die tijdens wrijven, wringen of grote temperatuurverschillen in elkaar haken. De stof trekt dan samen en wordt hard, dik en veel kleiner. Je trui “krimpt” dus niet alleen: hij verandert echt van structuur. Daarom wring je wol nooit uit; zacht uitdrukken in een handdoek is genoeg.
2. De handdoekmethode
Perfect voor truien, spijkerbroeken en grote stukken. Zo werkt het:
- Leg een grote droge handdoek plat neer.
- Leg het natte kledingstuk erop.
- Rol de handdoek strak op, als een soort rolcake.
- Ga er met je knieën of voeten op staan of duw stevig met je handen.
- Rol weer open.
- Is de handdoek (te) nat? Vouw hem als een spiraal, wring hem uit en herhaal.
Deze methode rekt de kleding niet uit.
3. Emmer-in-emmer methode
Zo werkt het:
- Neem twee emmers:
Buitenste emmer: boor gaten in de bodem en zijkanten.
Binnenste emmer: blijft heel. - Zet de geperforeerde emmer buiten op een vlakke en schone ondergrond. Zorg dat het water goed weg kan.
- Doe een klein beetje natte was in de emmer.
- Zet de dichte emmer er bovenop.
- Oefen druk uit in de dichte emmer en druk daarmee het water door de geperforeerde emmer weg.
Dit werkt als een simpele “pers”.
Buiten drogen: zo werkt het écht
Buiten drogen werkt bijna altijd. Wind is verreweg de belangrijkste factor.
Waar hang je de was aan op?
- Droogmolen
- Gewone waslijn
- Een touw tussen twee bomen of muren
- Balkonrek
- Los droogrek in de tuin of op het balkon
Hoe meer lucht er rondom kan stromen, hoe sneller het drogen gaat.
Welke factoren bepalen de droogtijd?
Veel mensen denken dat natte was alleen in de zomer droogt. Gelukkig niet. Dit zijn de factoren die tellen:
Wind
Wind is het allerbelangrijkst. Windsnelheden drukken we uit in Beaufort (Bft):
- 2–3 Bft (lichte wind): was beweegt licht
- 4–5 Bft (matige → vrij krachtige wind): was wappert flink
Zon
Zon versnelt drogen met 25–50%. Ook in de winter helpt zon enorm.
Temperatuur
- Boven 20°C: de was droogt supersnel
- Boven 15-20°C: gaat prima
- Boven 10-15°C: goed te doen, al duurt het langer.
- Onder 5°C: kan nog steeds, maar langzaam
- Bij vorst: ook dan kun je nog prima de was buiten drogen, maar het duurt wel 1-2 dagen en je kunt het best de was dan ’s nachts binnenhalen.
Hang kleding altijd uitgeschud, anders drogen kreuken erin vast.
Hoe lang duurt buiten drogen?
| Situatie | Duur |
|---|---|
| 20–25°C, zon + lichte wind (2–3 Bft) | 1–2 uur |
| 20–25°C, bewolkt + 2–3 Bft | 2–4 uur |
| 15–20°C + 2–3 Bft | 3–5 uur |
| 10–15°C + matige wind (3–4 Bft) | 3–6 uur |
| Koel (5–10°C), weinig wind | 6–10 uur |
| 0–5°C, weinig wind | 8–12 uur |
| Vriesdroog (–5 tot +2°C, droge lucht) | 12–24 uur |
De vermelde tijd is indicatief.
Binnen drogen: hoe en hoe lang?
Binnen drogen duurt langer, vooral omdat hier minder invloed van de wind en de zon is. Maar de was binnen drogen kan natuurlijk ook.
Waar hang je binnen op?
- Droogrek in woonkamer, hal, logeerkamer of op zolder
- Lijn in de douche of badkamer
- Touw bij de kachel
- Over stoelen (niet ideaal, maar werkt bij kleine spullen)
Tijdsduur binnen
Bij 18–20°C:
- T-shirts: 12–24 uur
- Truien/spijkerbroeken: 24–48 uur
- In een droge, warme kamer met houtkachel: 2–6 uur
Vocht voorkomen
- Raam op kier
- Luchtcirculatie
- Was niet ophangen tegen koude muren
Hoeveel kun je besparen zonder wasmachine en droger?
Dit zijn gemiddelde waarden:
Besparing wasmachine
- Een wasbeurt kost gemiddeld 0,5–1 kWh elektriciteit
- Plus 40–60 liter water
- Kosten: ca. €0,30–€0,50 per was
Besparing droger
- Een droogbeurt kost 2,5–4 kWh
- Kosten: ca. €0,75–€1,40 per keer
Handwas + luchtdrogen
- Elektriciteit: €0,00
- Water: veel minder, zeker bij kleine wasjes
- Kleding slijt veel minder
- Buiten drogen is gratis en fris
Uithangen in de wind werkt soms net zo goed als een wasbeurt.
Tot slot
Wassen zonder stroom is geen hogere wiskunde. Met een emmer, warm water en wat geduld kom je een heel eind. Het is trager dan een wasmachine, maar je bespaart geld, energie én je kleding leeft langer. En het geeft rust om te weten dat je het zelf kunt, zelfs wanneer de stroom uitvalt.
Denk ook aan je persoonlijke hygiëne, lees hierover meer in het artikel “Hygiëne zonder stroom: fris en gezond blijven”.
Wil je dit artikel bewaren? Pin dan de afbeelding hieronder op jouw Pinterest borden.
